Ngày nay, không ai có thể phủ nhận được sự phổ biến của khẩu trang y tế, hầu như người người đều dùng, nhà nhà đều xài, vì ai cũng mong muốn, khi sử dụng khẩu trang y tế ta có thể bảo vệ bản thân mình khỏi những khói bụi, tác nhân gây hại, các vi khuẩn, cảm cúm từ bên ngoài,… Nhưng trong đó, với hàng ngàn người sử dụng, liệu có bao nhiêu người biết rõ ràng được nguồn gốc xuất xứ, chắc chắn được chất lượng sản phẩm mình dùng là tốt, an toàn với sức khỏe, không chất độc hại,… hay chúng ta chỉ tin vào những lời “có cánh”, quảng cáo của người bán rằng đó là “tốt nhất”, “chất lượng nhất” mà đặt lòng tin vào đó ??
Chúng ta có thể thấy nhan nhản các loại khẩu trang trôi nổi trên thị trường được bày bán ở lòng lề đường với giá cực kỳ mềm, dao động từ 15-25 ngàn đồng. Loại được cho là “xịn” hơn chút có giá từ 30-40 ngàn đồng với 1 hộp 50 cái. Tất cả đều được in nhãn mác xuất xứ từ Hàn Quốc hoặc Malaysia, có loại in hẳn “made in Viet Nam”. Tuy nhiên có thật là vậy không?
Khẩu trang than hoạt tính chất lượng “trời ơi”
Nắm bắt được tâm lý khách hàng muốn bảo vệ sức khỏe trước sự lây nhiễm vào những mùa dịch bệnh, một số cơ sở còn tung ra các loại khẩu trang than hoạt tính giá “bèo”. Cũng vẫn với công thức “vải vụn, mút phế liệu” nhưng được may thêm một lớp lưới trắng mỏng có tác dụng giữ cố định miếng than hoạt tính gắn thêm bên trong thế là thành khẩu trang than hoạt tính. Bà H. nói miếng than hoạt tính có thể mua từng mét ở khu vực xung quanh thương xá Đại Quang Minh, Q.5, là hàng của Trung Quốc sản xuất.
“May vào khẩu trang cho có, chứ mỏng dính thì chỉ một hai ngày nó hút chất ẩm, bụi ngoài đường sẽ hết tác dụng” – bà nói. Theo bà H., giá bỏ mối khẩu trang than hoạt tính là 15.000 đồng/hộp, vào mùa dịch H1N1 mấy năm trước bán rất chạy, giá bỏ mối lên đến 30.000 đồng/cái. Còn khi bán lẻ tại các điểm bán khẩu trang là 45.000-50.000 đồng/hộp. Vào cao điểm các mùa dịch giá lên đến khoảng 100.000 đồng/hộp.
Đội ngũ tiếp thị của cơ sở may gia công khẩu trang trên đường Nguyễn Phúc Chu, P.15, Q.Tân Bình thì quảng cáo rầm rộ và hét giá trên trời cho loại khẩu trang than hoạt tính cao cấp do chính cơ sở này gia công. Ông K., chủ cơ sở, nói giá bỏ sỉ là 40.000 đồng/hộp nhưng “cứ yên tâm, hàng xịn mà, giá bán ngoài thị trường là 90.000-100.000 đồng/hộp, rất hút hàng, khách mua khá nhiều nên rất lời”. Ông giải thích khẩu trang của cơ sở được may ba lớp, từ những loại vải cao cấp ngoại nhập, lớp vải thứ nhất là loại vải không dệt lọc bụi cao cấp, kế đến là lớp lót than hoạt tính để lọc không khí ô nhiễm và lớp tiếp xúc với miệng là vải lưới tạo sự êm ái khi đeo và dễ thở.
Ông K. nói cơ sở không sử dụng lớp lót than hoạt tính mua sẵn trên thị trường mà tự gia công. Sử dụng loại vải không dệt nhưng có đặc tính hút chặt than hoạt tính lên bề mặt, sau đó dùng thêm một lớp vải tương tự may bít lớp than lại. Tuy nhiên, khi ông K. giới thiệu với khách hai cái khẩu trang vừa may xong thì khi đeo lên miệng, mùi khét nồng nặc bốc ra từ khẩu trang khiến ông khách bị hắt hơi liên tục.
Ông K. lúng túng giải thích “do mùi của than hoạt tính bốc ra, chỉ cần đeo khoảng một chút sẽ hết mùi, đảm bảo không ảnh hưởng đến sức khỏe người đeo!?”. Ông này khoe nhiều công ty đặt cơ sở may khẩu trang than hoạt tính phát cho công nhân đeo để ngăn bụi. Nhưng “loại khẩu trang này chỉ có tác dụng trong môi trường bụi, khói ở mức ít và trung bình thôi. Nếu ở môi trường bụi, khói nhiều hoặc nhân viên y tế phải tiếp xúc với người bệnh trong mùa dịch thì… không có tác dụng”.
Thấy khách chê giá cao, ông K. đề nghị đặt loại khẩu trang than hoạt tính chất lượng tương đương, nhưng “sử dụng vải ký và lớp mút lót là hàng phế phẩm của các cơ sở đóng giày”, và hạ giá xuống chỉ còn 20.000 đồng/hộp.
Nên sử dụng các loại khẩu trang có nguồn gốc rõ ràng:
Nhìn chung, khẩu trang được biết đến như một loại mặt nạ bảo vệ thường sử dụng để che vùng mặt (chủ yếu là mũi, miệng) nhằm ngăn ngừa, bảo vệ người đeo khỏi bị lây nhiễm các loại vi khuẩn, dịch bệnh, bụi bặm trong không khí. Khẩu trang có ba tác dụng chính là ngăn bụi, ngăn hóa chất (kể cả khói thải từ các phương tiện giao thông) và ngăn vi sinh vật. Vì vậy, khẩu trang y tế thông thường phải đáp ứng đủ yêu cầu là có 1 lớp lọc, 2 lớp vải không dệt (với khẩu trang 3 lớp), thêm 1 lớp than hoạt (với khẩu trang 4 lớp) từ đó mới có công dụng bảo vệ giúp người sử dụng giảm được nguy cơ mắc các bệnh từ đường hô hấp.
Các chuyên gia khuyên rằng người tiêu dùng nên sử dụng các sản phẩm khẩu trang có nguồn gốc xuất xứ, thông tin trên bao bì được in rõ ràng: số lô, nơi sản xuất, hạn sử dụng, thành phần. Hoặc với thông tin rõ ràng, người dùng có thể kiểm tra trang mạng, lên website, facebook, hoặc điện thoại, gmail,…hoặc cũng có thể dễ dàng kiểm tra quy mô của công ty trên các phượng tiện truyền thông đại chúng.
Nói chung, lựa chọn cuối cùng vẫn thuộc về người tiêu dùng, nên khi lựa chọn tin dùng 1 sản phẩm nào đó, người tiêu dùng hãy lựa chọn 1 cách kĩ càng nhất để có thể đem lại hiệu quả và bảo vệ sức khỏe cho chính mình và người thân trong gia đình.
