Hội chứng hô hấp vùng Trung Đông hay còn gọi là MERS (Middle East Respiratory Syndrome) là bệnh gây ra bởi corona, cùng họ với virus đã gây ra bệnh SARS vào năm 2003. Mức độ lây lan của MERS không như SARS nhưng độ nguy hiểm không kém, tỷ lệ tử vong rất cao, có thể lên đến 40%.

Hầu hết trường hợp mắc bệnh đều xuất phát từ các nước gần hoặc trong bán đảo Ả Rập. Tên gọi hội chứng hô hấp vùng Trung Đông có nguồn gốc từ nguyên nhân này.

Bệnh MERS được ghi nhận lần đầu tại Ả Rập Saudi vào tháng 9/2012, nhưng sau đó các quan chức y tế xác định lại rằng vào tháng 4/2012 đã có người bị MERS tại Jordan. tại Ả Rập Xê Út vào năm 2012 và gây ra hơn 1600 trường hợp với 36% tỷ lệ tử vong.

Bệnh MERS bùng phát gần đây nhất là ở Hàn Quốc vào năm 2015 với 180 ca bệnh và hơn 35 trường hợp tử vong. Trong khi tình trạng nguy hiểm này đang  giết chết 36% người bị nhiễm virus, các nhà khoa học đang lo ngại. Nhiễm trùng có thể lây lan nếu có tiếp xúc gần với nguồn bệnh.

Theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đến cuối tháng 5/2015 đã có 1.154 trường hợp nhiễm MERS-CoV ở 26 quốc gia trên thế giới được ghi nhận, trong đó ít nhất 434 người đã tử vong.

Thực tế, virus MERS-CoV nguy hiểm ra sao ?

Với tên đầy đủ là virus gây Hội chứng hô hấp Trung Đông corona (viết tắt là MERS-CoV), virus corona là một loại siêu vi đơn mạch RNA thuộc chi Betacorona virus.

Được phát hiện tại vùng Arập Saudi vào năm 2012, tính đến nay, loại virus này đã có mặt ở 26 quốc gia trên toàn thế giới. Nó được cho là thủ phạm của 1.154 ca bệnh và trong đó có ít nhất 431 ca tử vong.

MERS-CoV thuộc một nhóm các virus tên là Coronavirus. Nhóm này được chia thành 4 chi nhỏ alpha, beta, gamma và delta trong đó chỉ có những virus thuộc chi alpha và beta có thể gây bệnh ở người.

Trong nhóm virus này đáng chú ý nhất là tồn tại loại virus gây hội chứng hô hấp cấp tính SARS và giờ là mối nguy mới virus MERS-CoV.

MERS-CoV là một loại virus mới của chi Beta. Mặc dù vào thời điểm mới được phát hiện, người ta đã hiểu nhầm và đánh đồng MERS với người họ hàng SARS tuy nhiên trên thực tế, loại virus này mang đặc điểm và cơ chế khác hẳn. Chính điều này khiến chúng trở nên nguy hiểm hơn nhiều.

Nguồn lây lan chính virus là gì ?

MERS-CoV là một loại virus mới của chi Beta. Mặc dù vào thời điểm mới được phát hiện, người ta đã hiểu nhầm và đánh đồng MERS với người họ hàng SARS tuy nhiên trên thực tế, loại virus này mang đặc điểm và cơ chế khác hẳn. Chính điều này khiến chúng trở nên nguy hiểm hơn nhiều.

Các nhà khoa học cho rằng, MERS lây truyền theo đường từ động vật sang người. Người ta đã phát hiện được loại virus tương tự trong ADN của lạc đà tại các vùng Ả Rập Saudi, Qatar hay Ai Cập – những nơi được cho là nguồn phát sinh của căn bệnh này.

Tuy nhiên khi còn ở trong cơ thể động vật, MERS-CoV không hoạt động và những con vật này không có triệu chứng mang bệnh. Chỉ khi vào đến cơ thể người, loài virus này mới trở nên nguy hiểm và khó kiểm soát.

Điều thực sự có thể biến MERS thành một dịch bệnh thế kỷ đó là virus truyền bệnh có thể di chuyển từ người sang người. Theo các nhà khoa học, MERS-CoV có thể truyền giữa những cá thể có tiếp xúc trực tiếp với nhau, thường thông qua đường hô hấp nhưng trong phạm vi giới hạn.

Triệu chứng:

Những triệu chứng thông thường ban đầu là sốt cao, ho, khó thở hoặc thở gấp, có vấn đề về tiêu hóa như bị tiêu chảy.

Một số người cũng đã có triệu chứng về tiêu hóa bao gồm tiêu chảy. Nhiều người nhiễm virus MERS còn có các biến chứng nghiêm trọng hơn như viêm phổi và suy thận.

Hầu hết các độ tuổi đều có khả năng nhiễm Mers-CoV. Tuy nhiên, theo ghi nhận hầu hết các trường hợp mắc là người già, nam giới.

WHO nhận định, nhóm nguy cơ cao mắc Mers-CoV là những người mắc bệnh đái tháo đường, suy thận, bệnh phổi mạn tính, những người bị bệnh miễn dịch.

Trong trường hợp xấu nhất, bệnh nhân có thể gặp những biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi và hỏng thận dẫn đến tử vong.

Hầu hết những người chết do các biến chứng liên quan đến MERS đều sở hữu những bệnh hoặc rối loạn hệ miễn dịch tiềm ẩn, khiến cơ thể gặp khó khăn trong quá trình chống lại virus.

Các căn bệnh đó bao gồm tiểu đường, ung thư, bệnh tim, phổi hoặc thận cũng như các căn bệnh liên quan đến hệ thống miễn dịch khác.

Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC) thì tỉ lệ chết vì virus MERS-CoV là từ 3 – 4/10 ca nhiễm bệnh – một con số khá cao.

Vào tháng 5/2013, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng đã đưa ra lời cảnh báo rằng MERS-CoV là một “mối nguy cho toàn bộ nhân loại” và nhấn mạnh tính nguy hại của “virus đại dịch trong tương lai” này.

Phương pháp điều trị

Hiện giờ thế giới vẫn chưa có phương pháp điều trị nào cụ thể cũng như chưa có vacxin chữa bệnh MERS này. Hầu hết, việc điều trị bệnh chủ yếu nhằm mục đích chăm sóc hỗ trợ tích cực, kiểm soát các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng xảy ra.

Cách phòng chống

– Hạn chế đi tới các vùng đang có dịch khi không cần thiết, đăc biệt đối với những người mắc các bệnh mãn tính như đái tháo đường, bệnh phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch…Nếu phải đi, cần tìm hiểu các thông tin tình hình dịch bệnh tại nơi đến để chủ động khai báo, tự theo dõi tình trạng sức khỏe trong vòng 14 ngày và thông báo ngay cho cơ quan y tế khi có biểu hiện sốt hoặc các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh khác;

– Người có các triệu chứng viêm đường hô hấp hoặc nghi ngờ mắc bênh như sốt, ho, khó thở không nên đi du lịch hoặc đến nơi tập trung đông người;

– Tránh tiếp xúc với người bị bệnh đường hô hấp cấp tính. Khi cần tiếp xúc với người bệnh, phải đeo khẩu trang y tế và giữ khoảng các khi tiếp xúc với người bệnh, phải đeo khẩu trang y tế giữ khoảng khi tiếp xúc;

– Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi; tốt nhất bằng khăn hoặc vải hoặc khăn tay khi ho hoặc hắt hơi để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp, sau đó hủy hoặc giặt sạch khăn ngay;

– Giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng;

– Tăng cường thông khí nơi làm việc, nhà ở, trường học, cơ sở y tế, …bằng cách mở các cửa ra vào và cửa sổ, hạn chế sử dụng điều hòa;

– Thường xuyên lau nền nhà, tay nắm cửa và bề mặt các đồ vật trong nhà bằng các chất tẩy rửa thông thường, như xà phòng và các dung dịch khử khuẩn thông thường khác;

– Tăng cường sức khỏe bằng ăn uống, nghỉ ngơi, sinh hoạt hợp lý;

– Nếu thấy có biểu hiện của bệnh viêm đường hô hấp cấp tính, đặc biệt là những người có liên quan đến dịch tễ phải thông báo ngay cho cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn, cách ly kịp thời.